Thắt dây an toàn là một trong những biện pháp an toàn cơ bản nhất giúp bảo vệ người ngồi trong ô tô khi xảy ra tai nạn. Tuy nhiên, tại Việt Nam, nhiều người vẫn chưa ý thức được tầm quan trọng của việc thắt dây an toàn khi ngồi ở hàng ghế sau. Họ thường chỉ chú ý đến việc này khi ngồi ở hàng ghế trước, dẫn đến những rủi ro không đáng có.
Nhiều hành khách ngồi ở hàng ghế sau thường bỏ qua việc thắt dây an toàn.
Tỷ lệ thắt dây an toàn ở hàng ghế sau tại Việt Nam còn thấp
Theo một nghiên cứu được thực hiện bởi Johns Hopkins International Injury Research Unit và Trường Đại học Y tế Công cộng, chỉ có khoảng 31% hành khách ngồi ở hàng ghế trước thắt dây an toàn, trong khi tỷ lệ này ở hàng ghế sau chỉ đạt 12%. Điều này cho thấy sự thiếu ý thức và tuân thủ quy định an toàn giao thông, từ đó tiềm ẩn nguy cơ cao khi xảy ra tai nạn.
Nhiều người không thắt dây an toàn ở hàng ghế sau do không có cảm biến cảnh báo như ở hàng ghế trước. Hệ thống cảnh báo chỉ hoạt động khi người lái hoặc hành khách ngồi ở ghế trước không thắt dây an toàn, trong khi hàng ghế sau thường không có tín hiệu cảnh báo nào. Điều này khiến nhiều người chủ quan, đặc biệt khi di chuyển quãng đường ngắn.
Biểu tượng cảnh báo dây an toàn trên ô tô.
Thực tế, tình trạng này diễn ra phổ biến, đặc biệt là trong các chuyến đi ngắn hoặc khi di chuyển trong nội thành. Nhiều tài xế lái xe dịch vụ cũng gặp phải tình huống tương tự, khi hành khách ngồi sau không thắt dây an toàn. Ngay cả trong các gia đình, số lượng người ngồi ở hàng ghế sau thắt dây an toàn cũng rất ít.
Hệ quả pháp lý khi hành khách ngồi ghế sau không thắt dây an toàn
Về mặt pháp lý, quy định về việc thắt dây an toàn đã có sự thay đổi đáng kể trong những năm qua. Luật Giao thông đường bộ năm 2008 chỉ yêu cầu người lái và hành khách ở hàng ghế trước phải thắt dây an toàn. Tuy nhiên, sau khi Việt Nam gia nhập Công ước quốc tế về Giao thông đường bộ vào năm 2014, quy định đã được điều chỉnh để bao gồm cả hàng ghế sau.
Tài xế có thể bị phạt đến 1 triệu đồng nếu hành khách không thắt dây an toàn.
Nghị định 46/2016/NĐ-CP quy định mức phạt từ 100.000 đến 200.000 đồng đối với tài xế không thắt dây an toàn khi điều khiển xe. Đến Nghị định 100/2019/NĐ-CP, mức phạt đã tăng lên từ 800.000 đồng đến 1 triệu đồng. Hiện tại, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP, mức phạt vẫn giữ nguyên, đồng nghĩa với việc tài xế sẽ bị xử phạt nếu hành khách ngồi phía sau không thắt dây an toàn.
Việc thắt dây an toàn không chỉ là tuân thủ quy định pháp luật mà còn là cách bảo vệ tính mạng cho chính mình và những người xung quanh. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, hành khách ngồi sau không thắt dây an toàn có nguy cơ bị thương nặng hoặc tử vong cao hơn rất nhiều so với những người đã thắt dây. Hơn nữa, trong một số tình huống, hành khách không thắt dây an toàn có thể trở thành mối nguy hiểm cho người ngồi phía trước khi bị hất văng về phía trước trong trường hợp phanh gấp hoặc va chạm.